Lí kám iá ē-kì-tit a-kong a-má sú-iōng ê gí-giân sī siáⁿ？Lí ka-kī kám ū hoat-tō͘ kā i iōng kah chin liàn-tńg？Ē-hiáu thiaⁿ mā ē-hiáu kóng？ Ē-hiáu tha̍k mā ē-hiáu siá？ Nā-sī bô-hoat-tō͘, lí kám ū siūⁿ-kòe sī án-chóaⁿ？Ah lí chit-má iōng-liáu siōng liàn-tńg--ê iū-koh sī siáⁿ-mih gí-giân？Lí kám ū su-khó-kòe sī án-chóaⁿ sī chit-chióng, m̄-sī a-kong a-má teh kóng ê hit-chióng？
你還記得阿公阿媽使用的語言是什麼嗎？你自己能不能流利的使用那種語言？能聽說？能讀寫嗎？如果沒辦法你有沒有想過為什麼？你現在能夠流利使用的語言是什麼？你有沒有想過為什麼是這種而不是阿公阿媽那種？
Gí-giân sī cho̍k-kûn bûn-hòa ê pian-kài, lán sú-iōng ê gí-giân sú lán chiâⁿ-chò hit-ê bûn-hòa ê jīn-tông-chiá. Pí-jū-kóng sú-iōng AMIS-gí ê lâng, i ê jīn-tông tiō sī AMIS；sú-iōng Kheh-gí ê lâng, i ê jīn-tông tiō sī Hakka-cho̍k; chit-khóan jīn-tông sī i ka-kī ê , m̄-sī pa̍t-lâng jīn-tēng--ê. Taⁿ lí kám ū siūⁿ-kòe lí ê jīn-tông sī siáⁿ-mih--leh？
語言是族群文化的邊界，我們使用的語言使我們成為那一種文化的認同者，比方說使用Amis語的人，其認同為Amis人；使用客語的人，其認同為客家人；這種認同來自於自身，而不是他者認定。你的認同是什麼呢？
Chū góa ì-sek-tio̍h gí-giân sī bûn-hòa cho̍k-kûn ê pian-kài ê sî, góa khai-sí him-siān AMIS、TRUKU、Hakka......múi-chi̍t-ê pian-kài chheng-chhó ê cho̍k-kûn. In-ūi in ê pian-kài hui-siông chheng-chhó, in ê bûn-hòa bô lâng ē-tàng chit-gî iah-sī hô͘-hūn. M̄-koh góa khai-sí cháu-chhōe chū-ngó-jīn-tông ê sî, soah ū lâng chhut-lâi hoán-tùi、chit-gî kóng「pêng-siáⁿ-mih lí ê gí-giân khah kiò-chò Tâi-gí.」
當我意識到語言為文化族群的邊界時，我開始羨慕Amis、Truku、客家.....各個邊界清晰的族群。因為他們的邊界相當清楚，他們的文化不容質疑和模糊；但是當我開始思考自我認同的時候，卻有人出來反對、質疑「憑什麼你的語言叫做台語」。
Che mā sī góa jīn-ûi pit-su-ài kā「Tâi-oân-cho̍k」ê pian-kài chheng-chhó kiàn-li̍p--khí--lâi ê goân-in,「Tâi-oân」ê tēng-gī khì-hō͘ TIONG-HÔA-BÎN-KOK loān-chú-soeh sioⁿ kú, lán nā kóng-tio̍h「Tâi-oân」tiō khì-ho͘ tòng-chòe TIONG-HÔA-BÎN-KOK he̍k-chiá-sī Tâi-oân-tó, lán Tâi-oân-cho̍k tiō éng-oán bô-hoat-tō͘ ōe-chhut pian-kài, mā bô-hoat-tō͘ kiàn-li̍p chú-thé-sèng. Nā-sī lán ti̍t-ti̍t khì-ho͘ tòng-chò Tiong-hôa-bîn-cho̍k ê ōe, lán iū-koh ài án-chóaⁿ to̍k-li̍p--leh? Che tiō-sī góa siōng-tōa ê peh-pak.
這也是為什麼我認為必須要將「台灣族」的邊界清楚畫出來的原因，「台灣」被中華民國襲奪定義太久，當你說的「台灣」被等同於中華民國或是台灣這座島嶼，我們（台語族群）就永遠沒有辦法分出邊界，也無法建立主體性，而當我們被等同於中華民族的時候，我們要如何獨立？這是我的焦慮。
Góa siong-sìn kî-tha pian-kài chheng-chhó ê cho̍k-kûn chū-jiân mā m̄-goān khì-ho͘ tòng-chòe sī Tiong-hôa-bîn-cho̍k chi-it. Nā án-ne sī án-chóaⁿ kái-kò͘ Tiong-hôa-bîn-cho̍k ê sî-chūn, Tâi-oân-cho̍k bē-sái kóng lán sī Tâi-oân-cho̍k, bē-sái kóng lán ê ōe sī Tâi-gí？
我相信其他邊界清晰的族群自然也不願意被包含為中華民族的其中之一，那麼為什麼解構中華民族的時候，台灣族不能說我們自己是台灣族，不能說我們的語言是台語？
Kiám-chhái lán eng-kai sió thêng lo̍h-lâi su-khó 「Tâi-oân to̍k-li̍p」、「Tâi-oân kiàn-kok」ê lōe-hâm--chit-ê, ká-sú-kóng 「Tâi-oân」sī chí-chheng Tâi-oân-cho̍k, lán eng-kai koh chìn-chi̍t-pō͘ cheng-chhu kok cho̍k-kûn to̍k-li̍p, koh chìn-chi̍t-pō͘ óng「m̄-nā-sī Tâi-oân kiàn-kok」māi-chìn--ah. Iông lán koh chìn-chi̍t-pō͘ phah-sǹg chi̍t-ê kok cho̍k-kûn to̍k-li̍p ê kok-ka, chiām-thêng ē ho͘ TIONG-HÔA-BÎN-KOK hoaⁿ-hí khòaⁿ--kìⁿ ê cho̍k-kûn hun-cheng, hó--bô？
也許我們該停下來思考一下「台灣獨立」、「台灣建國」的內涵了，如果「台灣」是指稱台灣族，我們應該更進一步爭取各族群獨立，更進一步往「不只是台灣建國」邁進了，容我們更進一步想像各族群獨立的國家藍圖，暫停中華民國所樂見的族群紛爭吧。
Ōe kóng-tó-tńg--lâi, góa jīn-ûi cho̍k-kûn hun-cheng beh thêng-chí tiō su-iàu seng kā cho̍k-kûn pian-kài kiàn-li̍p--khí-lâi, lí-góa hun chheng-chhó--ah, lán chiah ē-ēng-tit tùi kiōng-tông bo̍k-piau──kiàn-kok──tâng-chê phah-piàⁿ. Só͘-í chhiáⁿ lí tàu-tīn chi-chhî góa ê chú-tiuⁿ：Góa sī Tâioân cho̍k, góa kóng Tâigí, góa chú-tiuⁿ cho̍k-kûn to̍k-li̍p; From Ethnos to Nation.
回頭來說，我認為要停止族群紛爭就需要先將族群邊界畫出來，你我分界清楚了，我們才能往共同目標－建國－一起努力。所以請你一起支持我的主張：我是台灣族，我說台語，我主張族群獨立。From Ethnos to Nation.
---
2017/02/09 本文作者 Bîa 補註：
關於圖片中文字來源為《台語白話小辭典》——踏話頭／張裕宏編，其中所提的「同化」，本文作者理解為社會文化彼此涵化，而不作為血統論視點。
0 意見:
張貼留言